Ἀββᾶ Δωροθέου "Περί ταπεινοφροσύνης", Φιλοκαλία ΕΠΕ τ.12ος σ.309
Ἡ πρώτη ταπείνωση εἶναι νά θεωρεῖ κανείς τόν ἀδελφό του πιό συνετό ἀπό τόν ἑαυτό του καί πιό ὑπέροχο ἀπό τόν ἑαυτό του, καί μέ ἕνα λόγο, ὅπως εἶπε ἐκεῖνος ὁ ἅγιος, < νά εἶναι ὑποκάτω ἀπό ὅλους>. Ἡ δεύτερη ταπείνωση εἶναι νά ἀποδίδει κανείς στό Θεό τά κατορθώματα. Αὐτή εἶναι ἡ τέλεια ταπείνωση τῶν ἀγίων. Δημιουργεῖται στή ψυχή μέ τρόπο φυσικό μέ τήν ἄσκηση τῶν ἀρετῶν.Ὅπως δηλαδή τά δένδρα, ὅταν βαστάζουν πολύ καρπό, αὐτός ὁ καρπός λυγίζει πρός τά κάτω τά κλαδιά καί τά κατασπᾶ, ἐνῶ τό κλαδί πού δέ βαστάζει καρπό ὑψώνεται πρός τά πάνω καί ἀνεβαίνει ὄρθιο. Ὑπάρχουν δένδρα πού ἐφ' ὅσον τά κλαδιά τους δέν βαστάζουν καρπό, ἀνεβαίνουν πρός τά ἐπάνω· ἄν ὅμως πάρει κανείς μιά πέτρα καί τήν κρεμάσει ἀπό τό κλαδί καί τό γυρίσει πρός τά κάτω, τότε τό κλαδί ἐκεῖνο κάμνει καρπό. Ἔτσι καί ἡ ψυχή, ὅταν ταπεινώνεται καρποφορεῖ, καί ὅσο παράγει καρπό, τόσο ταπεινώνεται. Διότι ὅσο πλησιάζουν οἱ ἅγιοι τό Θεό, τόσο βλέπουν τούς ἑαυτούς τους ἁμαρτωλούς.
